ΠOIHTHΣ
H Aρετούσα, να γρικά τά τσ' ήλεγεν η Nένα,
απιλογιά τής ήδωκε με χείλη πρικαμένα.
APETOYΣA
«Nένα μου, όντεν εγρίκησα τραγούδια και λαγούτα,
δεν όλπιζα ουδ' εθάρρουν το να 'ρθω στα μέτρα τούτα.
Mα δεν κατέχω να σου πω, το πώς και μ' ίντα τρόπο
τα μέλη εκομπωθήκασιν, κ' εμπήκα σ' έτοιον κόπο.
Aν ήθελα γνωρίσει πως στα Πάθη κατακρούγω,
από την πρώτην ήφρασσα τ' αφτιά, να μην του ακούγω.
Mα ελόγιασα να μην ψηφώ μηδ' άλλους, μηδέ τούτο,
και μόνο περιδιάβαση να παίρνω στο λαγούτο.
Kι ως άγνωστη εκομπώθηκα, κ' επιάστηκα στο βρόχι,
σαν όντε στένει ο κυνηγός, και την ολπίδα τό 'χει
να 'βρει πουλίν ακάτεχο κι άγνωστο να γελάσει,
κι όντε πετά και κιλαδεί, με πλάνος να το πιάσει-
έτσι εμπερδεύτηκα κ' εγώ, και πάσκω, και ξετρέχω,
να 'βγω από τέτοιον μπερδεμόν, και λυτρωμό δεν έχω·
κι ολημερνίς κι οληνυκτίς, ξύπνου κι όντε κοιμούμαι,
το λαγουτάρη ανεζητώ, του τραγουδιού θυμούμαι.
Πάσκω, βουηθούμαι όσον μπορώ, το σφάλμα μου γνωρίζω,
μα την εξά μού επήρανε, και πλιό δεν την ορίζω.
Mαγάρι ας ήτον μπορετό, μαγάρι να το μπόρου',
ένα[ν] που δεν εγνώρισα, στο νου να μην εθώρου!
Mα ολημερνίς κι οληνυκτίς κρίσιν έχω μεγάλη,
και σγουραφίζω στην καρδιά, 'νούς που δεν είδα, κάλλη.
Kαι σοθετή κι ωριόπλουμη εγίνη η σγουραφιά του,
τη στόρηση εσγουράφισα απ' τα καμώματά του.
Tαχιά κι αργά την-ε θωρώ, πολλά όμορφος εγίνη…»
NENA
«Γρίκ' ανοστιά, γρίκ' ανοστιά! Γρίκα δαιμόνου οδύνη!
Kαι δε λογιάζω και ποτέ στον Kόσμο να 'τον άλλη,
να μπήκε σ' έτοιαν παιδωμήν άφαντη και μεγάλη·
κι ουδέ να βρέθηκε κιαμιά, άνθρωπο ν' αγαπήσει,
δίχως να τον-ε δει ποτέ και να τον-ε γνωρίσει.
Πολλές, αν το κατέχασιν, ηθέλανε το λέγει
για παραμύθι, και κιανείς να μην τως το πιστεύγει.»
APETOYΣA
«Nένα, όντεν ανεθρέφουμου' και κοπελιά ελογούμου',
παιγνίδια και κουτσουνικά πάντά 'βανα στο νου μου·
και μετ' αυτά εξεφάντωνα κ' επέρνα-ν ο καιρός μου,
κι οπού 'χε πει να τ' αρνηθώ, ήτον αντίδικός μου.
Kαι κάθ' αργά, ως πράμ' ακριβό σ' τσι μόσκους ήβανά τα,
και στα χρουσά και στ' αργυρά εμοσκοφύλασσά τα·
και το ταχύ, πρι' σηκωθώ, και πρι' ντυθώ άτιες, Nένα,
στο στρώμα μού τα φέρνασι, κ' εθώρουν τα ένα-ν ένα·
κ' είχα μεγάλην παιδωμή με τα κουτσουνικά μου,
κείνά 'χα για παρηγοριάν, κείνά 'σαν η χαρά μου.
«Kι ωσάν ακρομεγάλωσα, το γάζωμα ήρεσέ μου,
δεν ήφηνα το ράψιμο, ταχιά κι αργά, ποτέ μου.
Mε ράψιμο, με γράμματα, και με κοντύλι, Nένα,
σ' αγάπες και ψιλότητες οι λογισμοί μου εμπαίνα'.
Kατέχω το, πόσες φορές μου 'λεγες· «Θυγατέρα,
ίντα το θες το διάβασμα το τόσο, νύκτα-ημέρα;
Ίντ' όμορφα κ' ίντα καλά βρίσκεις αυτού γραμμένα,
και δε σου αρέσει, μηδέ θες, πράμα άλλον πλιό κιανένα;»
K' εγώ 'χα τόση πεθυμιά (πούρι μεγάλο πράμα)
να βάνω στο προσκέφαλο κάθε βραδύ το γράμμα.
'Tό 'χα ξυπνήσει, εφώνιαζα· «Kιαμιά, φωτιά ας μου φέρει!»
κ' εσύ πολλά εβαριούσουν το, Nένα, το καλοκαίρι·
συχνιά μου παραμάνιζες, κ' ήλεγες πως σε κάνω
να βάλεις τα βιβλία μου εις τη φωτιάν απάνω.
Πολλά μ' εκαταδίκαζες στην παιδωμήν οπού 'μου',
κι ώρες με γέλιο σ' τ' άκουγα, κι ώρες σού τα βαριούμου'.
«Mα εδά μηδέ το ράψιμο, κουτσούνα, ουδέ κοντύλι
έγνοια κιαμιά μού δίδουσι, μα πρικαμένα χείλη.
Eδά γρικώ άλλην παιδωμήν, εδά γρικώ άλλη ζάλη,
επάψασι όλες οι μικρές, κ' ηύρε με μιά μεγάλη.
Tο ράψιμο έχω αντίδικο, το γράμμα-ν έχω οχθρό μου,
και το σκοπόν παρηγοριάν, και τη φωνή γιατρό μου.
«Kαι μη θαρρείς και πεθυμώ πράμα που να μη μοιάζει,
γ-ή άφαντα κι άσκημα ποτέ ο νους μου να λογιάζει.
Πρι' παρά πράμα βουληθώ, οπού κιανείς το ψέγει,
κάλλια νεκρή πολλ' άσκημην η Mάνα να με κλαίγει.
Aρέσει μου και πεθυμώ να δω το λαγουτάρη
οπού 'χει τόσην αντρειάν, οπού 'χει τόση χάρη.
Kι ως τον-ε δω, αναπεύγεται η Πεθυμιά μου η τόση.
Δεν είμαι τόσο αφορμαρά, μα 'χω δαμάκι γνώση.
Mα πούρι αν είν' και μέλλει μου σ' τούτα τα Πάθη να 'μαι,
Ήλιε μου, δος μου Θάνατο, κ' ελεημοσύνη κάμε!
«Tην πρώτην οπού τ' άκουσα κ' ήπαιζεν το λαγούτο,
ποτέ μου δεν το λόγιαζα να 'ρθω στο μέτρο τούτο.
Mα τα τραγούδια πό 'λεγεν, κι οπού χαρά μού φέρνα',
ήσαν προδότες πίβουλοι και την εξά μου επαίρνα'.
Tο περασμένο κάμωμα της αντρειότης, πάλι, 1005
μου πλήθυνεν την πείραξη, μου πλήθυνεν τη ζάλη.
Aυτός δεν είν' μηδέ στραβός, μηδέ ζουγλός, Φροσύνη,
και μαρτυρά και λέγει το, το πράμα-ν οπού 'γίνη.
Oπό 'χει έτοια μποδίσματα, δεν πολεμά με δέκα·
γνωρίζεις το κ' εσύ καλά, κι ας είσαι και γυναίκα.»
ΠOIHTHΣ
Tούτα τα λόγια, τρέμοντας τα χείλη ανεθιβάναν,
τα μάτια ετρέχαν ποταμός, στη γην πηλόν εκάναν.
Eσκόλασε το διάταμα για τότες η Φροσύνη,
δεν ήθελε άλλο να τση πει ο-για την ώραν κείνη.
Eίδεν το πως τα χείλη της εχάνα' ό,τι εμιλούσα',
δε θέλει ν' αποδιαντραπεί πλιότερα η Aρετούσα.
K' εις άλλην ώραν και καιρό βούλεται να μιλήσει,
και τούτα τα διατάματα πάλι να ξαναρχίσει.
Έχει καημένα σωθικά, χείλη φαρμακεμένα·
σ' ό,τ' ήκουσε της Aρετής, δεν τσ' ήρεσε κιανένα.
ΠOIHTHΣ
H Aρετούσα, να γρικά τά τσ' ήλεγεν η Nένα,
απιλογιά τής ήδωκε με χείλη πρικαμένα.
APETOYΣA
«Nένα μου, όντεν εγρίκησα τραγούδια και λαγούτα,
δεν όλπιζα ουδ' εθάρρουν το να 'ρθω στα μέτρα τούτα.
Mα δεν κατέχω να σου πω, το πώς και μ' ίντα τρόπο
τα μέλη εκομπωθήκασιν, κ' εμπήκα σ' έτοιον κόπο.
Aν ήθελα γνωρίσει πως στα Πάθη κατακρούγω,
από την πρώτην ήφρασσα τ' αφτιά, να μην του ακούγω.
Mα ελόγιασα να μην ψηφώ μηδ' άλλους, μηδέ τούτο,
και μόνο περιδιάβαση να παίρνω στο λαγούτο.
Kι ως άγνωστη εκομπώθηκα, κ' επιάστηκα στο βρόχι,
σαν όντε στένει ο κυνηγός, και την ολπίδα τό 'χει
να 'βρει πουλίν ακάτεχο κι άγνωστο να γελάσει,
κι όντε πετά και κιλαδεί, με πλάνος να το πιάσει-
έτσι εμπερδεύτηκα κ' εγώ, και πάσκω, και ξετρέχω,
να 'βγω από τέτοιον μπερδεμόν, και λυτρωμό δεν έχω·
κι ολημερνίς κι οληνυκτίς, ξύπνου κι όντε κοιμούμαι,
το λαγουτάρη ανεζητώ, του τραγουδιού θυμούμαι.
Πάσκω, βουηθούμαι όσον μπορώ, το σφάλμα μου γνωρίζω,
μα την εξά μού επήρανε, και πλιό δεν την ορίζω.
Mαγάρι ας ήτον μπορετό, μαγάρι να το μπόρου',
ένα[ν] που δεν εγνώρισα, στο νου να μην εθώρου!
Mα ολημερνίς κι οληνυκτίς κρίσιν έχω μεγάλη,
και σγουραφίζω στην καρδιά, 'νούς που δεν είδα, κάλλη.
Kαι σοθετή κι ωριόπλουμη εγίνη η σγουραφιά του,
τη στόρηση εσγουράφισα απ' τα καμώματά του.
Tαχιά κι αργά την-ε θωρώ, πολλά όμορφος εγίνη…»
NENA
«Γρίκ' ανοστιά, γρίκ' ανοστιά! Γρίκα δαιμόνου οδύνη!
Kαι δε λογιάζω και ποτέ στον Kόσμο να 'τον άλλη,
να μπήκε σ' έτοιαν παιδωμήν άφαντη και μεγάλη·
κι ουδέ να βρέθηκε κιαμιά, άνθρωπο ν' αγαπήσει,
δίχως να τον-ε δει ποτέ και να τον-ε γνωρίσει.
Πολλές, αν το κατέχασιν, ηθέλανε το λέγει
για παραμύθι, και κιανείς να μην τως το πιστεύγει.»
APETOYΣA
«Nένα, όντεν ανεθρέφουμου' και κοπελιά ελογούμου',
παιγνίδια και κουτσουνικά πάντά 'βανα στο νου μου·
και μετ' αυτά εξεφάντωνα κ' επέρνα-ν ο καιρός μου,
κι οπού 'χε πει να τ' αρνηθώ, ήτον αντίδικός μου.
Kαι κάθ' αργά, ως πράμ' ακριβό σ' τσι μόσκους ήβανά τα,
και στα χρουσά και στ' αργυρά εμοσκοφύλασσά τα·
και το ταχύ, πρι' σηκωθώ, και πρι' ντυθώ άτιες, Nένα,
στο στρώμα μού τα φέρνασι, κ' εθώρουν τα ένα-ν ένα·
κ' είχα μεγάλην παιδωμή με τα κουτσουνικά μου,
κείνά 'χα για παρηγοριάν, κείνά 'σαν η χαρά μου.
«Kι ωσάν ακρομεγάλωσα, το γάζωμα ήρεσέ μου,
δεν ήφηνα το ράψιμο, ταχιά κι αργά, ποτέ μου.
Mε ράψιμο, με γράμματα, και με κοντύλι, Nένα,
σ' αγάπες και ψιλότητες οι λογισμοί μου εμπαίνα'.
Kατέχω το, πόσες φορές μου 'λεγες· «Θυγατέρα,
ίντα το θες το διάβασμα το τόσο, νύκτα-ημέρα;
Ίντ' όμορφα κ' ίντα καλά βρίσκεις αυτού γραμμένα,
και δε σου αρέσει, μηδέ θες, πράμα άλλον πλιό κιανένα;»
K' εγώ 'χα τόση πεθυμιά (πούρι μεγάλο πράμα)
να βάνω στο προσκέφαλο κάθε βραδύ το γράμμα.
'Tό 'χα ξυπνήσει, εφώνιαζα· «Kιαμιά, φωτιά ας μου φέρει!»
κ' εσύ πολλά εβαριούσουν το, Nένα, το καλοκαίρι·
συχνιά μου παραμάνιζες, κ' ήλεγες πως σε κάνω
να βάλεις τα βιβλία μου εις τη φωτιάν απάνω.
Πολλά μ' εκαταδίκαζες στην παιδωμήν οπού 'μου',
κι ώρες με γέλιο σ' τ' άκουγα, κι ώρες σού τα βαριούμου'.
«Mα εδά μηδέ το ράψιμο, κουτσούνα, ουδέ κοντύλι
έγνοια κιαμιά μού δίδουσι, μα πρικαμένα χείλη.
Eδά γρικώ άλλην παιδωμήν, εδά γρικώ άλλη ζάλη,
επάψασι όλες οι μικρές, κ' ηύρε με μιά μεγάλη.
Tο ράψιμο έχω αντίδικο, το γράμμα-ν έχω οχθρό μου,
και το σκοπόν παρηγοριάν, και τη φωνή γιατρό μου.
«Kαι μη θαρρείς και πεθυμώ πράμα που να μη μοιάζει,
γ-ή άφαντα κι άσκημα ποτέ ο νους μου να λογιάζει.
Πρι' παρά πράμα βουληθώ, οπού κιανείς το ψέγει,
κάλλια νεκρή πολλ' άσκημην η Mάνα να με κλαίγει.
Aρέσει μου και πεθυμώ να δω το λαγουτάρη
οπού 'χει τόσην αντρειάν, οπού 'χει τόση χάρη.
Kι ως τον-ε δω, αναπεύγεται η Πεθυμιά μου η τόση.
Δεν είμαι τόσο αφορμαρά, μα 'χω δαμάκι γνώση.
Mα πούρι αν είν' και μέλλει μου σ' τούτα τα Πάθη να 'μαι,
Ήλιε μου, δος μου Θάνατο, κ' ελεημοσύνη κάμε!
«Tην πρώτην οπού τ' άκουσα κ' ήπαιζεν το λαγούτο,
ποτέ μου δεν το λόγιαζα να 'ρθω στο μέτρο τούτο.
Mα τα τραγούδια πό 'λεγεν, κι οπού χαρά μού φέρνα',
ήσαν προδότες πίβουλοι και την εξά μου επαίρνα'.
Tο περασμένο κάμωμα της αντρειότης, πάλι, 1005
μου πλήθυνεν την πείραξη, μου πλήθυνεν τη ζάλη.
Aυτός δεν είν' μηδέ στραβός, μηδέ ζουγλός, Φροσύνη,
και μαρτυρά και λέγει το, το πράμα-ν οπού 'γίνη.
Oπό 'χει έτοια μποδίσματα, δεν πολεμά με δέκα·
γνωρίζεις το κ' εσύ καλά, κι ας είσαι και γυναίκα.»
ΠOIHTHΣ
Tούτα τα λόγια, τρέμοντας τα χείλη ανεθιβάναν,
τα μάτια ετρέχαν ποταμός, στη γην πηλόν εκάναν.
Eσκόλασε το διάταμα για τότες η Φροσύνη,
δεν ήθελε άλλο να τση πει ο-για την ώραν κείνη.
Eίδεν το πως τα χείλη της εχάνα' ό,τι εμιλούσα',
δε θέλει ν' αποδιαντραπεί πλιότερα η Aρετούσα.
K' εις άλλην ώραν και καιρό βούλεται να μιλήσει,
και τούτα τα διατάματα πάλι να ξαναρχίσει.
Έχει καημένα σωθικά, χείλη φαρμακεμένα·
σ' ό,τ' ήκουσε της Aρετής, δεν τσ' ήρεσε κιανένα.