[i] [center] [b][u]Το γεφύρι της Άρτας[/u][/b]
Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες
τρεις χρόνους θεμελιώνασι της Άρτας το γεφύρι.
Ολημερίς εκτίζασι τ΄απόβραδο κρεμνιόταν.
Μοιρολογούν οι μάστοροι και κλαίν οι μαθητάδες.
« Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας,
ολημερίς να κτίζουμε, τ΄απόβραδο κρεμνιέται. »
Και το στοιχιό πεκρίθηκε απ΄τη δεξιά καμάρα :
« Αν δέ στοιχειώσετε άνθρωπον, γεφύρι δέ στεριώνει,
και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένον, μη διαβάτην,
παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα,
πό΄ρχεται αργά τ' αποταχύ και πάρωρα το γιόμα. »
Τ΄άκουσ΄ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει.
Πουλόπλ΄εδιάβει κι έκατσεν, αντίκρυ στο ποτάμι,
δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σα χελιδόνι,
παρά κελάηδε κι έλεγε ανθρώπινη λαλίτσα.
Το πιάν΄ ο πρωτομάστορας μηνάει της λυγερής του.
Αργά ντυθεί, αργά αλλαχθεί, αργά να πάγει το γιόμα,
αργά να πάγει και να διαβεί της Άρτας το γεφύρι.
Και το πουλί παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε:
«Γοργά ντύσου, γοργ΄άλλαξε, γοργά να πάς το γιόμα,
γοργά να πάς και να διαβείς της Άρτας το γεφύρι.»
Νά τηνε κι εμφανίσθηκε από την άσπρη στράτα.
Την βλέπει ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του.
Από μακρά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέγει:
«Γειά σας, χαρά σας, μάστοροι και σείς οι μαθητάδες,
μα τι έχει ο πρωτομάστορας και ειν΄έτσι χολιασμένος ; »
"Το δακτυλίδι τού 'πεσε στην πρώτη την καμάρα
και ποιός να μπεί και ποιός να βγεί, το δαχτυλίδι νά 'βρει ; "
« Μάστορα, μην πικρένεσαι κι εγώ πά'να σ' το φέρω,
εγώ θα μπώ, εγώ θα βγώ, το δαχτυλίδι θά 'βρω. »
Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση πήγε.
« Τράβα καλέ μ' τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα,
τι όλο τον κόσμο κοίταξα και τίποτε δεν βρήκα.»
Ένας πηχάει με το μυστρί κι άλλος με τον ασβέστη,
παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο.
« Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό μας !
Τρεις αδελφάδες ήμασταν κι οι τρεις κακογραμμένες.
Η μιά΄κτισε το Δούναβη κι η άλλη τον Αφράτη,
Κι εγώ η πιό στερνότερη της Άρτας το γεφύρι.
Ως τρέμει η καρδούλα μου, να τρέμει το γεφύρι,
κι ως τρέμουν τα μαλλόπλα, να πέφτουν οι διαβάτες ! »
« Κόρη΄μ, τον λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε,
Τι΄έχεις μονάκριβο αδελφό, μη λάχει και περάσει ! »
Κι αυτή το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δίνει.
«Ως τρέμουν τα ψηλά βουνά, να τρέμει το γεφύρι
κι ως πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες.
Σίδερο η καρδούλα μου, σίδερο οι διαβάτες !
Tι΄έχω αδελφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει ! »
[/center] [/i]
Ismaïl Kadaré, l'écrivain albanais, s'est inspiré de ce poème populaire traditionnel épirote pour écrire: "Le pont aux trois arches" ... Rien - bien sûr - n'y évoque l'inspiration grecque.
Cette légende du sacrifice-fondateur parcourt les Balkans (et le monde). C'est un archétype de l'inconscient collectif, le nôtre et aussi celui des Albanais, et de bien d'autres ...